Bilimkurgu filmlerinin vazgeçilmez teknolojilerinden biri olan ışınlama için kurgudan gerçeğe dönüşme vakti gelmiş görünüyor. Zira Bristol Üniversitesi ve Danimarka Teknik Üniversitesi’ndeki bilim insanları, kuantum dolanıklık sayesinde yeni bir kuantum ışınlama teknolojisi geliştirerek ilk kez iki çip arasında veri ışınlamış oldu.
Bir zamanların fenomen dizisi Uzay Yolu’na dair neler hatırlarsınız desek alacağımız cevapların çoğu Kaptan Kirk’ün beylik lafı “Işınla beni Scotty” olurdu herhalde… İnsanların bir yerden başka bir yere saniyeler içinde transferini sağlayan bu teknoloji çoğumuz için hâlâ bir bilim-kurgu malzemesi… Oysa daha önce bazı deneysel çalışmaların yapıldığı veri ışınlanmasında bir adım daha ileri gidildi ve Bristol Üniversitesi ve Danimarka Teknik Üniversitesi’ndeki bilim insanları kuantum dolanıklık sayesinde yeni bir kuantum ışınlama teknolojisi geliştirdiklerini duyurdu. Bu, ilk kez iki çip arasında veri ışınlandığı anlamına gelirken; bilim insanları bu atılımın hem kuantum bilgisayarlar hem de kuantum internet için imkan sağladığını düşünüyor.
Çalışmanın odağında “kuantum” var
Işınlanmanın gerçekleşmesini sağlayan “kuantum dolanıklık”, iki parçanın uzun mesafelerde iletişime geçebilecek kadar iç içe geçebildiği yer olarak düşünülebilir. Bu sayede bir parçacık üzerinde meydana gelen değişiklik anında diğer parçacık üzerinde gerçekleşirken; teorik olarak bu yaklaşımda herhangi bir mesafe engeli bulunmuyor. Çalışmalar sırasında çiplerde bir çift dolaşmış foton kullanan bilim insanları, ardından bir fotonun kuantum ölçümü gerçekleştirdi. Bu sayede çip üzerinde yapılan değişiklikler, diğer çipte bulunan ortak fotona da uygulanmış oldu. Daha sonra çiplerin her birini kuantum dolaşımını kullanan bir dizi gösteri yapması için programlayan bilim insanları, çipli ışınlanma deneyi sonrası, kuantum ölçümünü yaptıktan sonra bir parçacığın bireysel kuantum durumunun iki çip boyunca iletildiğini ortaya çıkardı.
Kuantum hesaplama için önemli bir adım
Söz konusu ışınlanma nesneleri bir yerden başka bir yere aktarmayı içermese de kuantum bilgisini hemen hemen her yere taşımaya olanak sağlıyor. Üstelik bilim insanlarına göre, kuantum ışınlanma deneyinin başarı oranı yüzde 91. Çalışmayı yapan bilim insanları ışınlanmanın sadece kuantum iletişimi için yararlı olmadığını, aynı zamanda kuantum hesaplamanın da temel yapı taşı olduğunu söylüyor. Ekipten Dan Llewellyn, bu çalışmayla laboratuvardaki birbirine dolanmış iki çip arasında bir iletişim bağlantısı kurmanın zor olsa da kanıtlandığını söyleyerek yeni süreçlerinin daha kaliteli, daha hızlı kuantum devreleri sağlayacağını ve bugüne kadar üretilen en verimli yöntemlerden biri olduğunu belirtiyor. Aynı zamanda Dr. Llewellyn, bunun “kuantum hesaplama ve iletişimde gerekli olan daha karmaşık kuantum devrelerinin” oluşturulmasına yol açabilecek önemli bir adım olduğunu da söylüyor.
Kaynak: https://www.dailymail.co.uk/sciencetech/article-7830043/Information-TELEPORTED-two-chips-time.html
