Charlemagne
Orta Çağ’da feodalitenin sürdürülebilmesi için ideal kral tiplemelerine ihtiyaç duyulmuştur. İşte böyle bir atmosferde ortaçağ feodalizmine hizmet edebilecek en uygun krallardan biri de Kelt/Roma kültüründen gelen Matier de Brotain’dır. Matier de Brotain daha çok Kral Arthur olarak bilinir.
Kral Arthur efsaneleri Avrupa’da 8. 9. Yy’dan itibaren Avrupa‘da çeşitli şekillerde yayılıyor. Çeşitli Avrupa coğrafyalarında Merlin bazen Miriddin olarak, Artur da bazen Aktrus olarak, Persaval de Persavalus olarak karşımıza çıkar. Britanya’dan (özellikle Galler veya İrlanda’dan) zamanla bu efsaneler İngiltere, Fransa, İspanya ve diğer yerlere yayılım göstermektedir.
Bunun yanında bir başka bir ideal kral tipi de Charlmagne’dır. Charlmagne’nin asıl adı Carulus Magnus’tur. Charlmagne Merovenj hanedanından sonra gelen Karolenj hanedanındandır ve Batı Avrupa’da birlik oluşturabilen siyasi bir figürdür. 800 yılının Noelinde kralın elinden taç giyen Charlmagne dağınık, siyasi birliği olmayan Avrupa’yı toparlayarak bir siyasi birlik vücuda getirebilmiştir. Kurduğu siyasi birliğin adı Kutsal Roma olmuştur. Kutsal Roma Avrupa için o dönemden beri bir ideal olarak hala yaşamaktadır. Kutsal Roma pagan temelli olarak hem Hristiyan hem de ezoterik olarak bir birlik fikridir. Bu sebepledir ki Charlmagne çok saygı gören bir figürdür. Anısı Avrupa tarafından hala yaşatılmaktadır. Charlmane bir Katolik’tir.
Charlmagne okuma yazması olmayan ilginç bir tiplemedir. Efsanelerde bilge, sakallı ve ideal bir kral olarak anlatılır. Kültüre ve bilginlere sahip çıkmıştır. Kendisi Müslümanlarla iyi ilişkiler kurmuş ve halkına ekonomik bir refah getirdiği de söylenebilir. Charlmagne zamanında Germenler’in Kutsal Ağacı yıkılır. ( bu da bir mitolojik motif olarak değerlendirilir. Efsaneye göre İslamiyet’in nüzulü ile Mecusi ateşinin söndüğü söylenir.) Germenler için önemli bir pagan sembolüdür. Charlemagne Arketipik olarak da güçlü bir figürdür. Bu özellikleri ile Arthur gibidir. Etrafında da efsanevi hikayeler oluşturulmuştur. Bunlardan en meşhuru Rolan’ın Kuşkusu ( Shanson dö Rolan) Shanson dö Rolan aslında Charlmagne’ın yeğeninin adıdır. Hikâyede Rolan Müslümanlara karşı savaşırken ölür. Charlmagne yardımına yetişemez ve Charlmagne ’in kollarında vefat eder. Hikâyelerde Charlmagne pagan ve Hristiyan özellikleri olan biridir. Başka bir hikayede de (hiç gitmemesine rağmen) Charlmane 4. Haçlı seferine katılır. İstanbul’a gelir. Bizans kralıyla görüşür konuşur. Hatta Bizans İmparatorunu tokatladığı rivayet edilir.
Charlmagne’ın hikâyelerinde genel itibariyle Hristiyanlık temelli olsa da pagan motifler de bolca mevcuttur. Bu hikâyelerden birisi de Huon D Bordeaux’dur.
Bordo’lu İon (Huon De Bordeaux)’un Hikayesi ve Pagan Motifleri
Pagan ve mitolojik figürlerinin olan Bordeaux dükünün oğlu olan huo kendisine saldıran Charlmgne’ın oğlu Sharlo’yu tanımadan öldürür.
Krallığının olduğu dönem içerisinde Charlmagne merkezi idareyi sağlamlaştırabilmek için feodal beylerle de savaşmıştır. Bu Çerçevede Bordeaux düküyle de savaşmaktadır. Huon Farkında olmadan çok büyük bir suç işlemiştir.
Yunan mitolojisinde de olduğu gibi kahraman istemeden birisini öldürdüğünde zor görevlere katlanmak zorunda kalır. Herkül ve Apollan’un görevleri gibi. Bu bir tür inisyatik görevler olarak da görülebilir.
Kralla feodal bey arasındaki savaşta bey oğlu kralın oğlunu öldürdüğü için ölüm cezası almıyor ama kral ona zor görevler vererek onu cezalandırıyor. Zor görevlerin daha sonra sonuçları hikâyeyi geliştiren önemli bir öge olacaktır.
Tabi bu yüzyılda Roma Coğrafyasının gördüğü en büyük tehlike İslamiyet’in ve İslam devletinin yayılmasıdır. Charlmane’ın Huon’a verdiği görevlerde şunlardır:
- Bir Müslümanın kellesini getirmek. Bu Fransa’da o dönemde çok ilişkilenen bir motiftir.
- Müslüman emirinin sakalını kesmek. (Sakal güç ve bilgelik simgesidir. Sakalı kesilecek olan Müslüman Emiri böylece hükümdarlığını da yitirecektir. Sakal aynı zamanda eril bir sembol olarak düşünülür. Sakalı kesilen erk penisi olmayan bir erkek olarak düşünülür.
- Müslüman emirinin dişini Charlmagne’e getirmek (diş güç sembolüdür. Emirden gücü olur.)
Huon görevleri gerçekleştirebilmek için yanına aldığı on üç kişiyle ormana girer. Dönemin Avrupa ormanları balta girmemiş ve tehlikelerle doludur. Ormana girip açlık tehlikesiyle karşı karşıya kalmak her mitoslarda çok sık görülen bir olaydır. Ormanlar kahramanların kendilerini kanıtlayacağı yerlerdir. Ormanlar Junk bakış açısıyla bilinçaltında kaybolmak olarak da düşünülür.
Huon ormanda on üç adamıyla açlık tehlikesiyle karşılaştıklarında birden bir cüceyle karşılaşırlar. Cüce mitolojilerde yer altı ile ilişkilendirilir. Aynı zamanda sihirle de ilişkilendirilir. Cücenin yer altında yaşadığı düşünülür.
Cücenin adı Oberon’dur. Bu cüce çok güzel birisidir ve de çok güzel giyimlidir. O dönemde güzel giyinmek soylulara ait bir ayrıcalıktır. Cüceyi bu hikâyede İnisiye olmamış Huon olarak düşünmemiz yanlış olmayacaktır.)
Cücenin üzerindeki takılar ise bir peri adasından gelmektedir. Buradan Oberon’un periler adasından geldiğini çıkartabiliriz.
Efsaneye göre Oberon’un borusunu duyanın hastalıkları iyileşir, aç ve susuz olanların açlık ve susuzlukları geçer. Bu boru sesini duyanlar hemen dans etmeye başlarlar. Boru bedeni istekleri karşılıyor ve sonunda insanın eğlendiren bir nesnedir.
Ortaçağda iki tür kutlama/dans vardır bunlardan birisi eğlenme dansı diğeri insanın ölürken kasılarak öldüğüne inanılmasından gelen ölüm dansıdır.
Oberon’la karşılaşan Huon ve arkadaşları karşılaştığında başta şaşırırlar ve kaçmak isterler. Ancak Oberon onları bırakmaz perilerden aldığı güçle bir fırtına çıkartır ve topraktan 100 şövalye çıkartır. Huon ve arkadaşlar çaresiz kalarak Oberon’un yanına gelirler.
Oberon’u yetiştiren kişi Jul Sezar’dır. Bunun yanında onu yetiştirenler arasında peri Morg’da vardır. Oberon doğduğunda büyük bir şenlik yapılmış ve doğumu için yapılan şenliklere periler de gelmiştir. Ama onu bir peri onu cüceye çeviriyor başka bir peri de ona müthiş bir güzellik veriyor. Periler ona sihir yeteneği de verirler. Burada insan peri inisiyasyonunu görebiliriz.
Oberon’la Huon iyi dost olurlar ve Oberon Huon’a her zaman dost olacağına dair söz verir ve yardıma ihtiyacı olduğu zaman Oberon’u yardıma çağırabilmek için borusunu Huon’a verir. Boru ile yardıma çağırma motifi büyüsel bir çağrıdır. Boru üfleme savaşlarda zor durumda kalanların yardım çağrısıdır. Charlmagne efsanelerinde Rolan tam ölmek üzereyken son nefesinde borusunu üfler ve Charlmagne onu duyar ve Rolan’ı kurtarmaya gelir.
Huon Charlmagne’ın verdiği görevleri yapabilmek için bir çok şey yaşar. Müslümanlarla mücadele eder vs… Bu ara Oberon’da başka bir yerde maceralar yaşar. Mesela bir dev onu şatosunu işgal eder. Mitolojilerde genellikle devler ve cüceler geçinemezler. Oberon da bir kızın yardımıyla şatosunu kurtarır. Burada kız Oberon’un animası veya gölgesidir.
Öbür tarafta Huon da boş durmaz bir balığın sırtında Akdeniz’i geçer ve İslam ülkesine ulaşır. Gider ve emirin sakalını keser ve döner. Görüldüğü gibi ortaçağda belirgin ve kendine has bir mitolojisi vardır.
Huon Kralın verdiği görevleri yapar ve Bordeaux’da döner. Kahraman erginleşmiş ve evine dönmüştür. Döndüğünde ise kardeşinin mallarına el koyduğunu görür. Jung’a göre kardeş de gölge bir figürdür. Aynı cinsiyetten bir akrabadır. Huon tekrar maceraya girişir Oberon’dan yardım ister. Oberon’un sayesinde mallarını krallığını kurtarır. Oberon’un gölge yönü tamamlanmış olur ve tanrı onu sağ yanına alır. Huon ise Charlmagne’ın verdiği görevleri tamamlayarak inisiye olur evine döner. Evini temizler, arındırır Bordeaux dükü olarak hayatına devam etmiş olur.
Tamamen pagan kahramanın yolculuğunu anlatan hikayemiz mitolojik motiflerle doludur. Oberon burada olağan üstü güçleri olan pagan figürdür. Periler hikayede bolca yer bulur. Bordeaux, Charlemagne gibi kişiler ve dekor Hristiyanlığa ait olsalar da hikayenin detayları tamamen paganizm ögelerle doludur. Burada dikkate edilmesi gereken huşu paganizmin belirgin bir şekilde form değiştirerek Hristiyanlık içerisi sinmedir.
1 Yorum
Elinize sağlık….