Çanakkale il sınırı içerisinde bulunan dünyaca ünlü Asos antik kenti, sadece Athena tapınağı değil aynı zamanda, yöreye özgü andezit taşından yapılan ve et yiyen olarak bilinen lahitleri ile de ünlüdür. Romalı yazar, Plinius “Tabiat Tarihi” adlı eserinde, Assos’ta bir taş türü olduğunu ve bu taştan üretilen lahitlerin içine konan cesetlerin 40 gün gibi bir süre içerisinde tamamen çürüyüp yok olduğunu yazmıştır.
Antik çağda bu bilgi ışığında lahitleri ile de ünlenen Asos antik kentinden diğer antik şehirlere lahit yapılıp yollandığı bilgileri de mevcuttur. Bir bedenin çürümesi için genellikle 50 yıl ile 200 yıl kadar bir sürenin geçmesi gerekirken, Asos lahitleri içinde bir cesedin 40 gün içinde tamamen yok olduğu söyleniyor. Bunun sebebi tam olarak netlik kazanmasa da bazı araştırmacılara göre bu hızlı ayrışmada taş tipinin etkisi olabileceği düşünülürken, bazı araştırmacılara göre lahitlerde bulunan alüminyumun, bazı araştırmacılara göre de kazılar esnasında lahdin içinde bulunan şapın da etkisinin olabileceği öne sürülmektedir.
Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi öğretim üyesi olan Prof. Dr. Nurettin Arslan’ın verdiği bilgilere göre; lahit tanımı ilk önce Asos’ ta ortaya çıktı, kentteki taşları anlatırken kullanılan bir kavramdı. Profesör Arslan, yazar Plinius’ un kitabında ve başka antik kaynaklarda buradaki taşların ünü ile ilgili bilgiler sayesinde, andezit taşından çok ihtişamlı lahitlerin yapıldığını tespit ettiklerini belirtiyor. Profesör açıklamasının devamında ise Assos’taki andezit taşından imal edilen lahitlerin antik dönemde Suriye, Yunanistan, Lübnan ve Roma’ya ihraç edildiğini, Yunanistan’ın güneyinde batık bir gemide Roma’ya ihraç edilmek üzere yüklü lahitlerin bulunduğunu söylüyor. Asos lahitlerinin gemilerde ve değişik ülkelerde bulunmasının Plinius’u okuyan bilinçli insanlar tarafından özellikle tercih edildiğini düşündüklerini, “Lahitlerin en büyük özelliğinin malzemesinin andezit taşından olması ve lahit süslemeleridir.” diye belirten Profesör; “Bu süslemeler, sadece Asos’a has örneklerdir. Örneğin Roma’ daki bütün lahitlerin uzun yüzlerinde üç çelenk vardır. Asos’ta yapılanlarda ise sadece iki çelenk vardır. Lahdin yazıtının yer aldığı levha kısmı da fincana benzer şekilde biçimlendirilmiştir” diyor.
Foto: https://www.haberturk.com/yasam/haber/963510-assosun-et-yiyen-lahitleri
