Ayşegül ÖZŞUMLU
Bismillahirrahmanirrahim,
“Müminlerin kalplerini birbirlerine O ısındırdı. Yoksa yeryüzünde ne varsa sen hepsini harcasaydın yine de onların kalplerini (böylesine) ısındıramazdın. Lâkin Allah, kalplerini kaynaştırdı. Muhakkak ki, O azizdir, hakimdir.”
S. Enfal/63
Ayeti kerime her ne kadar Medine´de ikamet eden Evs ve Hazrec kabileleri hakkında inmiş olsa da bizim alacağımız ders; ayetin başındaki “gönül birleştirmek” manasına gelen “ülfet” kelimesidir. Ülfet kelimesinin hem manevi dünyamıza hem sosyal hayatımıza nasıl tesir ettiğine bakalım:
Ülfet; anlaşmak, sevmek, hoş geçim anlamlarına gelmektedir. Toplumsal açıdan ise geçimi ve yaşayışı düzenlemek için yardımlaşmak ve görüşlerin birleşmesidir. Ülfet, kardeşliğin ve muhabbetin pekişmesinde en mühim unsurdur.
Peygamber Efendimiz (sav.): “Mümin sever ve sevilir. Sevmeyen ve sevilmeyende hayır yoktur.” buyurmuştur.
Sevmenin ve sevilmenin yolu ise ülfetten geçiyor. İmam-ı Gazali’ye göre ülfet güzel ahlakın, sevgisizlik ise kötü ahlakın meyvesidir. Güzel ahlak hususunda örnek alınacak yegane zat ise şüphesiz Peygamberimizdir. Zira Hz. Allah: ‘Muhakkak sen güzel bir ahlak üzerinesin.’ buyurmuştur.
“Muhabbetten Muhammed oldu hasıl,
Muhammedsiz muhabbetten ne hasıl.”
Peygamber Efendimiz (sav.): “Müminler bir araya geldiklerinde onların meselleri iki el gibidir (yani iki ele benzerler). Biri diğerini yıkar. İki mümin bir araya geldiğinde biri diğer arkadaşından hayır olarak istifade eder.” demiştir.
Dolayısıyla hem bireysel hem toplumsal olarak geçim için verimli olmak, kendimizi eğitmek zarureti doğar. Zira müminin mümin üzerinde bir takım hakları olup bu haklar nefsimize ağır gelebilir. Bu hakları yerine getirmek de kişinin kendine çeki düzen vermesi ile mümkün olur. Bu haklardan biri; malda kardeşini ortak görmektir. Maddi sıkıntısını kendine dert edinmektir. Senden istemesine, sana el açmasına fırsat bırakmadan onun halini bilmek ve ona yardım etmektir.
Bir diğer hak ise susmaktır. Kardeşinin ayıbını konuşmamak, kardeşi konuşurken saygı duymak ya da münakaşa esnasında sükût ile karşılık vermektir. İşi münakaşa ve küslüğe vardırmamalıdır. Peygamber Efendimiz (sav.): “Pazartesi ve perşembe günleri cennetin kapıları açılır. Din kardeşi ile arasında düşmanlık olan kişi dışında Allah’a şirk koşmayan her kulun günahları bağışlanır. Ve denilir ki siz şu ikisinin bağışlanmasını birbirleri ile barışıncaya kadar erteleyin.” buyurmuştur.
Bir diğer hak; sevdiğini söylemekveya çeşitli vesileler ile bu sevgiyi izhar etmektir. Hal hatır sormak, hediye almak, güzel isimler ile hitap etmek gibi…
Affedici olmak da arkadaşlığın kardeşliğin hukukundandır. Unutmamak gerekir ki hata eden kişi arkadaşına her zamankinden daha muhtaçtır.
İbrahim Nehai: “Arkadaşın günah işledi diye sakın onu terk etme, arkadaşlığını kesme. Çünkü bugün günah işlese bile yarın o günahı terk edebilir.” buyurarak sadece maddi olarak değil, manevi açıdan da düşen kardeşimizin elinden tutmamız gerektiğini hatırlatıyor.
Böylece pek çok mesele olsa da kişi kendi beklentilerine bakarak da kardeşinin ihtiyacını bilebilir. Bugün buna empati yapmak deniliyor. Sadece güzel ahlak insanı bencillikten çıkarır, karar ve hareketlerinin etkilerini toplumsal açıdan değerlendirmeye sevk eder.
Bismillahirrahmanirrahim
“De ki herkes bulunduğu hal ve fıtrata göre iş yapar. Kimin daha doğru yolda olduğunu en iyi Rabbin biliri”
S. İsra/84
Son bir mesele daha ekleyip konuyu tamamlayalım. Kardeşin kardeşe muhtaç olduğu bir konu da duadır. Muhakkak ki birbirimizin hayır duasına muhtacız. Kişinin kardeşi için yaptığı dua hemen kabul olur. Hatta melekler aynısı sana olsunderler. İçeresinde bulunduğumuz mübarek vakitlerin hürmetine Ümmet-i Muhammedin evladına edeceğimiz dualar da elbette ret olunmayacaktır. Rabbim bizleri Peygamber efendimizin nuru ile nurlandırsın, Kur-an’ ı Kerim’in ahlakı ile ahlaklandırsın. Ve-s selam…
“Oyuncak sanmayın ahlak-ı milli ruh-u millidir.
Onun iflası en korkunç ölümdür, mevt-i küllidir.”
M.A.Ersoy
